Als je een ruimte gaat inrichten dan komt het met name bij nieuwbouwprojecten nog wel eens voor dat er nog geen plafond in de opgeleverde ruimtes zit. Systeemplafonds zijn dan de oplossing, want hiermee kun je in een kale, lege ruimte vrij snel een plafond maken.
Wij vertellen je alles over systeemplafonds. Kom achter welke keuzes je moet maken, alle verschillende opties en installatiemethoden.
Een infographic met alle informatie uit het artikel in één oogopslag.
Wat is een systeemplafond?
Een systeemplafond valt onder de plafond soorten die als secundair plafond onder het primaire plafond wordt gehangen. Er ontstaat een lege ruimte tussen het hoofdplafond en het systeemplafond, waar vaak bedrading en leidingen worden weggewerkt.
Plafond systemen werken met een ophangsysteem, plafondplaten en plafondprofielen.
Deze plafondtypes zijn zeer geschikt voor grote ruimtes, zoals kantoorruimtes of behandelruimtes, die op deze manier snel en netjes afgewerkt kunnen worden. Maar ook in kleinere ruimtes, zoals vergaderzalen, kunnen systeemplafonds goed gebruikt worden.
De bedrading van verlichting en de buizen van klimaatsystemen kunnen netjes achter het plafond worden weggewerkt, zodat de ruimte altijd netjes oogt. Bovendien kun je de plafondplaten bevestigen en makkelijk weer weghalen. Bijvoorbeeld als lichtunits vervangen moeten worden of als het klimaatsysteem onderhoud nodig heeft.
Systeem plafonds hebben nog meer goede eigenschappen. Zo dempen ze geluid, werken ze brandvertragend en vormen ze een akoestische buffer voor nagalm in een ruimte.
Waaruit bestaat een plafondsysteem?
Het plafond zelf bestaat uit een systeemraster, wat de basis vormt voor het plafond, en plafondpanelen. Het systeemplafond materiaal bestaat uit de volgende onderdelen:
Een kantlat die op de muur wordt bevestigd;
Een randprofiel dat op de kantlat wordt gemonteerd;
Het hoofdprofiel wat in het randprofiel ligt;
Tussenprofielen.
De kantlat en het randprofiel vormen samen een stevig raster. Nadat dit raster op de muren is gemonteerd, wordt het opgevuld met het hoofdprofiel. Dit zorgt voor extra stevigheid.
In het hoofdprofiel zitten sleuven, waarin tussenprofielen geklikt kunnen worden voor nog meer stevigheid. Dit is met name belangrijk als er grote afstanden overbrugd moeten worden. Als het profiel klaar is, worden de plafondplaten in de tussenprofielen gelegd. Zo wordt het raster opgebouwd. Het is dus belangrijk dat je eerst de plafondplaten kiest en daarna het raster.
Welke soorten systeemplafonds zijn er?
Alle systeemplafonds werken met een raster waarin plafondplaten worden gelegd. De manier waarop dat wordt gedaan, verschilt per type plafond. Daardoor verschilt ook de uitstraling per plafondsoort. Het type plafond heeft ook invloed op de manier waarop de verlichting in het plafond wordt geplaatst. De 4 belangrijkste plafondsoorten zijn:
Inlegplafond
Doorzakplafond
Verdekt plafond
Bandrasterplafond
Inlegplafond
Een inleg systeemplafond is een type plafond waarbij de platen op dezelfde hoogte liggen als het systeemraster. Als je omhoog kijkt naar het plafond, dan zie je de profielen waarin de plafondplaten liggen.
Het inleg systeemplafond is een van de meest gebruikte plafondsoorten in gebouwen. Deze profielen hebben diverse kleuren, maten en structuren, zodat het plafond aangepast kan worden aan de inrichting van de ruimte. Dit plafondtype is geschikt voor alle soorten verlichting. Zo kun je er TL-buizen, armaturen, downlighters en inbouwspots in plaatsen.
Doorzakplafond
Wie bij een doorzakplafond denkt aan een loshangend plafond, moet vooral even verder lezen. Een doorzak systeemplafond is namelijk een plafond waarbij de plafondplaten in de vooraf geplaatste profielen worden gelegd. De plafondplaat zakt hierbij verder naar beneden dan bij een inleg systeemplafond.
Een doorzakplafond oogt luxer dan een inlegplafond en dat kan een reden zijn om voor dit type plafond te kiezen. Het systeem is ook heel gebruiksvriendelijk, omdat je er allerlei soorten verlichting aan kunt hangen. Denk bijvoorbeeld aan TL-buizen, armaturen, inbouwspots en downlighters.
Verdekt plafond
Een systeemplafond is natuurlijk erg praktisch, maar niet iedereen wil tegen de plafondprofielen aankijken. Als oplossing kun je dan kiezen voor een verdekt plafond. Dat wordt zo opgehangen dat je de profielen niet ziet. De draagconstructie is van onderaf niet te zien.
Dit is ideaal voor ruimtes die strak en netjes moet worden afgewerkt, zoals musea, congreszalen, luxe kantoorruimtes of de entree van een gebouw. In een verdekt plafond kunnen niet alle soorten verlichting geplaatst worden. Zo zijn armaturen niet mogelijk. In plaats daarvan worden vaak downlighters gebruikt.
Bandrasterplafond
Als er nog binnenwanden onder het plafond geplaatst moeten worden, dan is een bandrasterplafond de juiste keuze. De bandrasterprofielen zijn breed en zo ontstaat een opvallend en karakteristiek plafond. Een bandrasterplafond kan op 2 manieren uitgevoerd worden, namelijk:
Semi-verdekt, waarbij je van onderaf alleen het bandrasterprofiel kunt zien
Zichtbaar – van onderaf kun je de bandrasterprofielen en dwarsprofielen allebei zien
Bij dit systeemplafond kunnen in de bandrasterprofielen barrièreschotten worden gemonteerd. Deze schotten zorgen voor extra geluidsisolatie als het plafond over 2 ruimtes heen loopt.
Hoe herken ik een goed systeemplafond?
Een standaard goed systeemplafond bestaat eigenlijk niet. Waar het om gaat, is dat het plafond past bij het gebruiksdoel en de uitstraling van de ruimte. In een zwembad hang je immers een ander plafond op dan in een kantoor, waar je meer hebt aan een akoestisch spanplafond.
Wat wel altijd geldt, is het Bouwbesluit. Daarin zijn o.a. richtlijnen opgenomen rondom brandveiligheid, akoestiek en plafondhoogte. In Nederland is bovendien de NEN-EN 13964 norm van toepassing voor de eisen en het bepalen van de sterkte van een verlaagd plafond. Hierin staat bijvoorbeeld aan welk eisen een plafond in een sporthal moet voldoen.
Je kunt verder natuurlijk ook letten op:
het montage- en ophangsysteem
de mate van geluidswering van een akoestisch plafondpanelen
het uiterlijk/materiaal van het plafond
de prijs-kwaliteitverhouding van het plafond
Hoewel de prijs van een plafond natuurlijk belangrijk is, moet dit niet het enige criterium zijn bij de keuze van een plafond. Kies je bijvoorbeeld voor een duurdere plafondplaat die geluid goed isoleert dan een goedkope plaat, dan kun je daarmee de stookkosten in een gebouw verlagen.
Akoestisch systeemplafond
Akoestische plafonds zorgen voor een betere akoestiek in iedere ruimte. Met behulp van akoestische plafondpanelen is dit vrij eenvoudig te realiseren.
Je kunt ook kiezen voor een akoestisch plafond met een eiland. Het eiland bestaat uit een groot akoestisch plafondpaneel dat iets onder het plafond zelf hangt.
Welke systeemplafondplaat kies je?
Bij de keuze van een systeemplafond spelen de plafondplaten een belangrijke rol. De plafondplaten bepalen namelijk voor een groot deel hoeveel je systeemplafond kost en hoe het plafond er straks uit komt te zien. De prijs en het uiterlijk van de plafondplaat zijn dus twee belangrijke zaken om over na te denken voordat je een systeem tegelplafond gaat bestellen. Maar er is nog meer om rekening mee te houden.
Als je een ruimte gaat inrichten spelen zaken als brandwerendheid, akoestiek, geluidsisolatie, vochtbestendigheid en lichtreflectie ook een rol. Een goedkoop systeemplafond houdt niet altijd rekening met al deze eigenschappen. Het materiaal van systeemplafondplaten heeft veel invloed op de eigenschappen van de platen. Bekijk dus altijd waarvoor de ruimte gebruikt gaat worden, zodat je hiermee bij de keuze van de plafondplaat rekening kunt houden. Zo zul je voor een kantoor andere platen gebruiken dan voor een winkel.
Van welke materialen zijn systeemplafondplaten gemaakt?
Misschien vraag je je nu af welk materiaal geschikt is voor systeemplafondplaten (ook wel systeemplafond tegels genoemd). Om je daar wat beter over te informeren, zetten we hier een paar veelgebruikte materialen met hun eigenschappen op een rij.
Hardmineraal
Hardmineralen systeemplafondplaten zijn gemaakt van de grondstoffen perliet en papier. Perliet is een gesteente wat verhit kan worden. Zo ontstaan er lichtgewicht korrels die hittebestendig zijn en goed isoleren.
Plafondplaten met perliet en papier zijn heel geschikt voor het verminderen van overlangsgeluid, bijvoorbeeld in kantoorruimtes met scheidingswanden. Het materiaal is minder geschikt voor het verminderen van de nagalm in een ruimte. Deze platen zijn dus minder geschikt voor gebruik in grote, open en drukbezochte ruimtes, zoals een kantine. Zachtmineralen platen zijn dan een betere keuze.
Zachtmineraal
Zachtmineraal is een van de meest gebruikte materialen bij systeemplafondplaten. Voor het maken van zachtmineralen platen wordt gemalen steen gebruikt.
De platen hebben een open basisstructuur, waardoor ze veel geluid kunnen isoleren. De platen helpen ook mee bij het verminderen van de nagalmtijd in een ruimte. Door deze combinatie van geluidsisolatie en een kortere nagalmtijd worden deze platen vaak in kantoorruimtes gebruikt.
Steenwol
Steenwol is een ander materiaal wat gebruikt wordt in plafondplaten voor systeemplafonds. Steenwol heeft veel voordelen, zoals: goede temperatuurisolatie, goede geluidsisolatie, makkelijk recyclebaar, vochtbestendig en brandwerend.
De isolerende werking zorgt voor een stabiele binnentemperatuur in gebouwen en dat is met name prettig in kantoorgebouwen, klaslokalen of andere ruimtes waar een groot deel van de dag mensen aanwezig zijn. Omdat de steenwol geen vocht absorbeert, zijn plafondplaten van dit materiaal ook geschikt voor gebruik in bijvoorbeeld zwembaden of doucheruimtes.
Gips
Gips staat erom bekend dat het zeer brandwerend is. Het zal dus geen verrassing zijn dat gips ook gebruikt wordt als basismateriaal voor systeemplafondplaten. Bovendien is gips licht van gewicht, waardoor het weinig eisen stelt aan het systeemraster waarin de platen gelegd worden.
Gipsplaten isoleren het geluid goed en zorgen voor warmte isolatie. Gips wordt dan ook vaak gebruikt in akoestische plafondplaten. Gips kan gecombineerd worden met vinyl. Een systeemplafond van afwasbaar gipsvinyl is een goede keus als hygiëne en een makkelijke reiniging vereist zijn. Dat maakt de platen geschikt voor o.a. ziekenhuizen en behandelruimtes.
Hoe duur is een systeemplafond?
Je kunt zelf de systeemplafond kosten m2 uitrekenen. Om de systeemplafond prijs per m² te kunnen berekenen, heb je de volgende gegevens nodig:
De prijs van het systeemraster;
De prijs van de plafondplaten;
De prijs van de randafwerking;
Benodigde aantal kits;
Het aantal meters raster wat je per m² plafond nodig hebt;
De montagekosten per m² plafond.
Het werkt het makkelijkst als je alle prijzen omrekent naar prijzen per m². Ter verduidelijking zetten we hier een voorbeeldberekening voor je neer. Het gaat om een plafond van 85 m².
Voorbeeldberekening prijs per m²
Uitgangspunt: een plafond van 85 m² met King Kong platen van 60×120 cm.
Het raster kost € 0,70 per m. Je hebt 2,5 m raster per m² nodig. De prijs hiervan is €1,75 per m²
De randafwerking kost € 0,25 per m²
De King Kong plafondplaat kost € 4,45 per m²
De montage van een 60×120 plafond kost € 5,25 per m²
De systeemplafond m2 prijs is dan 85 m² x (€1,75 + €0,25 + €4,45 + €5,25) = € 994,50 excl. BTW
Systeemplafond montage bedrijven hanteren verschillende prijzen voor de montage van de platen. Zo kan een plafondsysteem monteren in Brabant goedkoper zijn dan in de Randstad. Informeer dus altijd even vooraf naar de montageprijzen.
Hoe installeer je een systeemplafond?
Je hebt platen gekozen en een raster uitgezocht. Dan wordt het nu tijd voor de montage. Een systeemplafond kun je zelf installeren, als je een beetje weet hoe dat moet. Zorg er eerst voor dat je minimaal de volgende onderdelen hebt:
snelhangers
slagpluggen
schroefogen
plafondplaten
kanthout
hoeklijnen
hoofdprofielen
tussenprofielen
Je kunt nu het volgende stappenplan gebruiken als leidraad bij de montage van je systeemplafond.
Meet de ruimte op
Maak voordat je aan de slag gaat een duidelijk plan. Zo kun je goed zien waar het plafond geplaatst moet worden en maak je minder snel fouten. Het is handig om de ruimte eerst helemaal op te meten. Met die maten kun je dan een tekening van de ruimte maken. Zorg dat je ook de maat van de plafondplaten weet. Je kunt op de tekening dan aangeven hoeveel platen je nodig hebt en waar de verlichting moet komen.
Bepaal waar het plafond precies komt
Als je een tekening hebt gemaakt van de ruimte, kun je op een bestaand plafond uittekenen waar het systeemplafond straks komt. De ruimte tussen het bouwkundig plafond en het systeemplafond moet groot genoeg zijn, zodat er voldoende ruimte is voor bedrading en plaatsing van verlichting.
Geef aan waar de hangers moeten komen.
Als je de plaats van de hoofdprofielen hebt afgetekend op het plafond, dan kun je markeren waar de snelhangers moeten komen. Nadat de hoofdprofielen zijn gemarkeerd, is het tijd om de plekken van de snelhangers aan te geven. Je kunt dan ook meteen de gaten boren en de slagpluggen erin slaan. Daar kun je de schroefogen in draaien. De snelhangers komen dan in de schroefogen te hangen. Bekijk waar je straks de verlichting wilt plaatsen. Je kunt hier alvast extra hangers plaatsen.
Hoeklijnen en kantlatten aanbrengen
Als je alles hebt voorbereid, kun je de houten delen vlak op alle muren in de ruimte plaatsen waar je het systeemplafond wilt monteren. Als je zwart kanthout gebruikt voor de houten panelen, dan creëert tegelijkertijd een licht schaduweffect op de plaatsen waar de muur niet helemaal recht is. Na het plaatsen van het kanthout maak je de hoeklijnen vast op het kanthout.
Plaats de hoofdprofielen
Je begint met het plaatsen van de hoofdprofielen vanuit een haakse hoek in de ruimte. Je maakt dan eerst de hoofdprofielen vast. Maak een hoofdprofiel op hoogte en hang een profiel aan de aanwezige snelhangers. Zorg dat alles waterpas is. Als de ruimte te lang is voor de lengte van de profielen, knip dan eerst de hoofdprofielen op maat verbind ze dan met een klikconstructie. Kijk wel altijd goed waar de tussenprofielen straks komen te zitten en zorg dat daar plaats voor is.
Tussenprofielen plaatsen
De tussenprofielen worden tussen de hoofdprofielen geklikt met 60 cm tussenruimte. Systeemplafondplaten zijn meestal ook 60 cm lang dus dat past perfect. De lengte van de tussenprofielen ligt meestal tussen de 60 en 120 cm. Het is belangrijk dat de tussenprofielen op de juiste afstand van elkaar zitten, zodat het plafond er straks netjes uitziet.
Montage van verlichting en plafondplaten
Nadat je het volledige raster met tussenprofielen hebt geplaatst, is het tijd om de verlichting te gaan monteren. Breng de verlichting altijd aan voordat je de plafondplaten in het raster zet. Als je de platen gaat plaatsen, til ze dan schuin en diagonaal door het raster. Als je de platen wilt bijsnijden, dan kun je daarvoor een scherp mes gebruiken. Als uiteindelijk alles past, dan is de installatie van je systeemplafond klaar. Het fijne van een systeemplafond is dat je kabels gemakkelijk kunt wegwerken.
Laat jouw systeemplafond installeren
Wil je advies of ben je op zoek naar een installateur van systeemplafonds? Planeka heeft al tienduizenden vierkante meters systeemplafonds geïnstalleerd en kan zich met recht een specialist van systeemplafonds in Brabant noemen. Voer ons contactformulier in en we beantwoorden graag al je vragen. We adviseren je graag over welk type plafond voor jou het beste is en komen indien nodig de installatie verzorgen.