Niet alleen voor woonhuizen, maar ook voor bedrijfspanden zijn er een aantal goede redenen om het plafond te isoleren tegen geluid. In deze complete gids kun je lezen over de mogelijkheden om geluidsoverlast van je bovenburen te beperken. Met een geluidsabsorberend plafond kun je de bovenburen beschermen tegen geluidsoverlast die jij of jouw kantoor veroorzaakt.
Wanneer is er sprake van geluidshinder?
Het ervaren van geluidshinder is subjectief. Dat wil zeggen dat iedereen het anders ervaart. Bij het bepalen wat geluidshinder is, wordt uitgegaan wat de gemiddelde mens als hinderlijk beschouwt. Wordt het geluid door de meerderheid als hinderlijk ervaren, dan nadert de mate van overlast een niveau dat slecht voor de gezondheid is. Mensen kunnen van langdurig geluidsoverlast stress ervaren, wat kan leiden tot slaapstoornissen, verminderde concentratie, hoofdpijn en hartklachten.
Redenen voor plafond geluidsisolatie
Niet alleen voor woonhuizen, maar ook voor bedrijfspanden zijn er een aantal goede redenen om geluidsisolerende plafonds te plaatsen:
Geluidshinder van de bovenburen
In een woning of bedrijfspand met meerdere verdiepingen kan al snel sprake zijn van geluidshinder van de bovenburen. Het kan hier gaan om normale leefgeluiden of de geluiden van telefoons, printers, hoge hakken en pratende mensen van het kantoor dat boven gevestigd is.
Je bovenburen beschermen tegen geluidsoverlast
Woon of werk je in een pand dat slecht geïsoleerd is, dan kan het ook zijn dat je je bovenburen wilt beschermen tegen geluidsoverlast die jijzelf of je kantoorpersoneel veroorzaakt. Speel jij gitaar of heb je een drumstel, dan voel je je meer op je gemak als je weet dat je geen overlast veroorzaakt. Ook werkt het niet prettig als je kantoor houdt in een pand waar de bovenburen alles kunnen horen.
Geluidshinder stijgt door duurzame installaties op het dak
Door de eisen van de overheid om woningen, kantoren, scholen en bedrijfspanden duurzaam te maken, worden steeds meer installaties op daken geplaatst. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een lucht-warmtepomp of een ventilatiewarmtepomp. De ventilator van deze installaties veroorzaakt het meeste geluid.
Als de installatie niet goed is bevestigd, veroorzaakt dit contactgeluid in de verblijfsruimte onder het dak. Ook kunnen deze installaties geluidsoverlast veroorzaken doordat het geluid kan reflecteren tussen gebouwen, waardoor het harder klinkt.
Wat zegt het Bouwbesluit over het beperken van geluidshinder?
Het Bouwbesluit 2012 (artikel 3.18 en 3.19) maakt onderscheid tussen geluidshinder voor de buren te beperken en geluidshinder door installaties op bijvoorbeeld het dak. Er zijn speciale regels opgesteld om geluidsoverlast te verminderen in gebouwen met een woonfunctie, kinderopvang en scholen. Zo moeten mechanische installaties voor luchtverversing, warmteopwekking of warmteterugwinning voldoen aan de NEN 5077-eisen om geluidsoverlast te beperken.
In de NEN 5077-norm zijn de methoden beschreven voor het verrichten van bouwakoestische metingen van:
de luchtgeluidsisolatie in een gebouw of tussen ruimten van twee gebouwen;
de contactgeluidisolatie tussen ruimten in gebouwen;
de geluidwering van uitwendige scheidingsconstructies van een ruimte of gebouw;
de geluidsniveaus in ruimten van gebouwen veroorzaakt door technische installaties;
de nagalmtijd in een ruimte in een gebouw.
Soorten geluid die hinder kunnen veroorzaken
In gebouwen hebben we te maken met drie typen geluid:
Contactgeluid: contactgeluid wordt overgedragen door trillingen veroorzaakt door direct contact met de vloerconstructie.
Luchtgeluid: dit type geluid wordt door de lucht overgedragen door geluidsgolven. Luchtgeluid kan veroorzaakt worden door luide gesprekken, verkeer, muziek, etc.
Flankerend geluid: dit geluid is grotendeels afkomstig uit de omgeving en wordt opgelost door muren en ramen geluiddicht te maken.
Elementen van geluidsisolatie
Voor geluidsdemping plafond, is het noodzakelijk om te weten uit welke elementen geluidisolatie bestaat. Om geluid te isoleren kun je kiezen voor:
Ontkoppelen: het scheiden van materiaal om contactgeluid te voorkomen.
Absorptie: het opnemen of absorberen van geluid, waardoor luchtgeluid verminderd wordt.
Massa: het geluid blokkeren door de massa van het plafond te vergroten met meer materiaal.
Demping: met dempende verbindingen wordt het geluid opgevangen en omgezet in warmte-energie.
Deze vier basiselementen zijn samen zeer effectief om een huis of kantoor te isoleren tegen geluid. Kies je voor een of twee van deze elementen, dan bestaat de kans dat je nog steeds geluidshinder ervaart.
Waar komt het geluid vandaan?
Als je in een ruimte bent, is het natuurlijk vrij gemakkelijk om te weten waar de geluiden vandaan komen. Maar als je je plafond isoleert tegen geluid van boven, ben je dan ook echt van geluidsoverlast af? In veel ruimtes is er sprake van een slechte akoestiek. Je hebt dan niet alleen last van de geluiden van de bovenburen, maar ook van de galm die intern door de ruimte heen gaat. Dat laatste merk je pas wanneer het geluid van de bovenburen niet meer overheerst.
Soorten plafonds
Het is vervolgens belangrijk te weten welke type plafond je hebt om de methode, het proces, de tijd en ook de kosten van geluidsisolatie te bepalen. De meeste plafonds zijn verlaagde plafonds en plafonds gemaakt van gipsplaten. Niet zo verwonderlijk, omdat een gipsplaten plafond de goedkoopste manier is om een ruimte tegen geluid te isoleren.
Plafond van gipsplaten
Een plafond isoleren tegen geluid zonder een verbouwing, kun je doen met een systeemplafond van gipsplaten. Systeemplafond geluidsisolatie bestaat uit panelen gemaakt van gips en dik papier. Gipsplaten hebben een aantal unieke eigenschappen waardoor ze zo geliefd zijn in de bouw:
voor plafonds worden meestal gipsplaten gebruikt van 9,5 mm dik: in grotere dikten zijn ze goed geluidswerend (bijvoorbeeld door dubbele platen van elk 12,5 mm te verwerken);
ze beschikken over goede brandwerende eigenschappen;
zijn licht in gewicht, waardoor plaatsing vereenvoudigd wordt;
gipsplaten zijn 100% recyclebaar;
een plafond van gipsplaten is eenvoudig te verwijderen bij eventuele verhuizing;
ze bieden een goede ondergrond voor tegelwerk of pleisterwerk;
ze kunnen worden toegepast om een beschadigd plafond te bedekken en egaal te maken;
gipsplaten zijn in verschillende kwaliteiten en samenstelling te krijgen (bijvoorbeeld met cellulosevezels om ze wat steviger te maken);
gipsplaten zijn er ook voor een geluiddempend plafond in natte, dampopen ruimten, zoals badkamers en zwembaden;
een gipsplaatplafond is betaalbaar en snel geïnstalleerd.
Verlaagde plafonds
Een verlaagd plafond wordt onder het aanwezige plafond gehangen. Dit biedt een aantal voordelen:
er wordt gelijk gezorgd voor ontkoppeling van geluid waardoor contactgeluid sterk verminderd wordt;
een ruimte wordt snel aantrekkelijk door een niet-onderhouden plafond te bedekken;
met een verlaagd akoestisch plafond kan ook gelijk aan kabelmanagement worden gedaan;
leidingen en buizen van warmte- en ventilatiesystemen kunnen onzichtbaar worden geplaatst;
het kan eenvoudig gecombineerd worden met geluids- en warmte-isolatiemateriaal;
het kan eenvoudig worden verwijderd bij een eventuele verhuizing.
Het nadeel van een verlaagd plafond is dat het contactgeluid niet sterk verminderd wordt als ventilatiesystemen en verlichtingsarmaturen in het plafond verwerkt zijn. De apparatuur zorgt ervoor dat het verlaagde plafond onvoldoende ontkoppeld is van het bestaand plafond. Er zijn echter technieken die een verlaagd plafond wel sound-proof kunnen maken. Deze technieken kun je hieronder lezen.
Technieken om een plafond te isoleren tegen geluid
Er bestaan verschillende methoden om een plafond geluidsdicht te maken. Voor een gelijkmatig plafond is een spanplafond is een van de eenvoudigste. Hieronder beschrijven we in het kort nog enkele andere mogelijkheden die ook op andere plafonds toegepast kunnen worden.
Contactgeluiden verminderen van gipsplaten plafonds met akoestische kit
Als voorbereidende stap voor het isoleren tegen geluid van een plafond van gipsplaten of een verlaagd plafond, kunnen de gaten en scheuren rond elektrische bedrading, waterleidingen en buizen met akoestische kit (dat is kit gemaakt van waterafstotende MDF) of spuitschuim (PUR) behandeld worden. Dit zal het contactgeluid met de verdieping erboven aanzienlijk verminderen.
Isolatieclips of rubberen dempingskussens voor zwevende balken
Een effectieve methode om contactgeluid te verminderen, zijn zwevende balken in combinatie met gipsplaten. De balken worden met veerkrachtige isolatieclips of een rubberen dempingskussen geplaatst. Dit zorgt ervoor dat het contactgeluid geminimaliseerd wordt wanneer de gipsplaten erop aangebracht worden. Met akoestische isolatie kit wordt de ruimte tussen de muur en het plafond afgedicht.
Enkellaags gipsplaat – STC 36
Om geluidshinder te verminderen, is een STC-36 enkele laag gipsplaat niet effectief omdat het te licht is om geluid tegen te houden. Daarnaast wordt hiermee het contactgeluid gemakkelijk overgedragen naar het aangrenzend materiaal.
Als je toch het geluidshinder van een plafond met enkellaags gipsplaten wilt verbeteren, dan kun je de ruimte erboven opvullen met geluidsabsorberend materiaal zoals glasvezel of steenwol.
Dubbellaags gipsplaat – STC 38 en STC 49
Met STC 38 gipsplaten wordt de massa van het plafond dikker, waardoor het meer effectief tegen luchtgeluid is dan enkellaags gipsplaten.
Groene gipsplaten gecombineerd met een dempende isolatielaag heeft een gipsplatenwaarde van 49 STC. Hiermee wordt luchtgeluid effectief verminderd. Als er al isolatie in het plafond aanwezig is, dan is het bij deze methode niet eens nodig om een bestaand gipsplatenplafond te verwijderen. Het isolatiemateriaal wordt direct op de oude gipsplaten aangebracht, waarna de tweede laag van gipsplaten geïnstalleerd kan worden.
Drielaags gipsplaten plafond – STC 52
Is een plafond met tweelaagse gipsplaten met een waarde van 49 STC niet voldoende, dan kun je ook kiezen om er een derde laag tegenaan te plaatsen. Je gebruikt hiervoor een enkellaagse met een dubbellaagse gipsplaat in combinatie met isolatiemateriaal. Een plafond met drie lagen gips en een dempingsmiddel is stevig en zeer effectief tegen geluidshinder. Hiermee kun je een bestaand plafond zeker sound-proof maken.
Akoestische plafondpanelen
Heb jij een hobby waarbij jij degene bent die overlast veroorzaakt of heb je een kantoor in een slecht geïsoleerd bedrijfspand? Met het plaatsen van geluiddempende plafondplaten, zoals akoestische of isolerende plafondpanelen kun je plafondisolatie geluid toepassen en ervoor zorgen dat jouw bovenburen geen geluidshinder ervaren. Lees er alles over in ons artikel “Hoe kies je de juiste akoestische plafondpanelen?”.
Isolatiemateriaal voor het plafond
Minerale wol
Minerale wol wordt het meest gebruikt bij geluidsisolatie omdat dit materiaal een hoge dichtheid heeft, uitstekende geluid- en warmte-isolatie biedt en het is goedkoper dan vergelijkbaar geluidsisolerend materiaal.
Glaswol
Glaswol heeft een goede warmte- isolatiewaarde, maar is minder geschikt voor geluidsisolatie. Het is gemakkelijk te verwerken omdat het licht van gewicht is. Het kan bijna overal geplaatst worden, is brandwerend en voordelig. Het nadeel van glaswol is dat je ruimteverlies hebt en het materiaal kan irriteren.
Steenwol
Steenwol heeft een betere (geluids-)isolatiewaarde dan glaswol en is ook iets zwaarder. Het kan bijna overal geplaatst worden, is brandwerend en voordelig. Omdat het dikker is dan glaswol, heb je bij gebruik van steenwol wel meer ruimteverlies.
Spuitschuim (PUR)
Spuitschuimisolatie gebruik je alleen om gaten en scheuren op te vullen of als een laag van 2,5 tot 5 cm voordat minerale wol wordt geïnstalleerd. Wanneer spuitschuim uithardt, kan het een goede geleider worden waardoor contactgeluid versterkt wordt. Wil je een plafond isoleren, dan is spuitschuim niet poreus genoeg om geluid te absorberen en ook niet compact genoeg om geluid tegen te houden.
Houtvezelisolatie
Houtvezelisolatie is een duurzame oplossing om te isoleren, maar is niet goedkoop. Wil je een plafond isoleren, dan biedt houtvezel een uitstekende geluidsisolatie en kan bijna overal geplaatst worden, eventueel met folie.
EPS en XPS
Zowel EPS als XPS heeft een redelijke warmte-isolatiewaarde, maar is niet geschikt voor geluidsisolatie. Beide materialen zijn licht van gewicht. XPS is bovendien 100% vochtwerend en heeft een hoge drukvastheid waardoor het geschikt is voor zware belasting. Beide materialen zijn niet brandwerend en relatief duur.
Geluidshinder bij de bron aanpakken
Een gipsen plafond of een verlaagd plafond is een relatief goedkope manier om een plafond te isoleren tegen contactgeluid. Maar een meer effectieve oplossing is om de geluidshinder bij de bron aan te pakken.
Als je eigenaar van het pand bent, kun je in plaats van het plafond isoleren, ook de verdiepingsvloer isoleren tegen contactgeluid. Je kunt hierbij denken aan het plaatsen van een zwevende dekvloer. Met latten wordt deze bovenop de bestaande vloer geplaatst. De tussenliggende ruimte wordt dan gevuld met isolatiemateriaal zoals steenwol of cellulose. Bij een zwevende dekvloer is het belangrijk dat de randen goed geïsoleerd zijn, anders verplaatst het geluid zich via de muren. Het nadeel van deze aanpak is dat er breekwerk aan te pas komt en dat het minder goedkoop is dan een plafond van gipsplaten of een verlaagd plafond.
Denk daarnaast ook aan het plaatsen van geluidsisolerende wanden, om geluidsoverlast van aangrenzende ruimtes te verminderen.
Krijg advies
Ben je er nog niet over uit wat de beste manier is om je plafond van geluidsisolatie te voorzien? Neem dan gerust contact met ons op. Wij hebben jarenlange ervaring met bouw en verbouwing van kantoren, ziekenhuizen en bedrijfspanden. Je krijgt van ons een gedegen advies zonder dat je ergens aan vast zit.
Bronnen:
Wikipedia
NEN 5077:2019 Geluidwering in gebouwen
Rijksoverheid – Bouwbesluit